Tijdens mijn verkenning van de historische aspecten van BDSM stuitte ik op een buitengewoon fascinerende vrouw. Ze was een professionele dominatrix, bekend onder de naam Theresa Berkley.
Theresa Berkley, een gedurfde pionier en opmerkelijke figuur uit de 19de eeuw (Georgische en Regency-periodes). Ze was veel meer dan alleen een Dominatrix en bordeelhoudster. Bekend om haar scherpe zakelijke inzicht en haar begrip van de libertijnse cultuur van haar tijd, was Berkley een opmerkelijke vrouw in een industrie die vaak werd weggeduwd naar de schaduwen van de samenleving.
Ze begon haar carrière aan het einde van de 18de eeuw en tartte de maatschappelijke normen door een bordeelmatron te worden voor een zeer specifieke klantenkring: degenen die plezier vonden in zowel het ontvangen als het toebrengen van verschillende vormen van lijfstraffen.
Het was in 1787 dat Berkley haar onderneming begon, door een landhuis in Soho Square, bekend als het Witte Huis, om te bouwen tot een toevluchtsoord voor sadomasochisme.
Ze breidde haar onderneming uit in 1828, door een ander high-class etablissement te openen op Charlotte Street 28 (het huidige 84-94 Hallam Street) in Fitzrovia. Hier introduceerde ze het beruchte “Berkley Horse”, een apparaat dat ze specifiek had uitgevonden voor BDSM-praktijken, en dat zelfs de belangstelling trok van George IV.
De etablissementen van Berkley stonden niet alleen bekend om hun premiumdiensten. Ze had een uitgebreide collectie martelwerktuigen, variërend van berkstokken tot verschillende soorten borstels, waarmee ze haar welgestelde klanten een breed scala aan ervaringen bood. Ze leidde ook een groep meesteressen die, net als zij, bereid waren straf toe te brengen. Hoewel Berkley zelf af en toe de onderdanige rol speelde, lag haar ware passie in het aannemen van de mantel van de Dominatrix.
Interessant genoeg, ondanks haar onconventionele werk, was Berkley een vrome christen. Ze gebruikte haar openhartigheid over haar seksualiteit en haar scherpe inzicht in de verlangens van haar klanten om aanzienlijke rijkdom te vergaren. Helaas, toen ze in 1836 overleed na een indrukwekkende carrière van 49 jaar, werd haar rijkdom nagelaten aan haar broer, een missionaris in Australië. Hij was zo geschokt door de manier waarop het geld was verworven, dat hij alle rechten op de erfenis afstond.
Hoewel er geen portretten of kunstwerken van Berkley bewaard zijn gebleven, is haar verleidelijke persoonlijkheid en vermeende schoonheid goed gedocumenteerd. Bovendien was haar invloed zo groot dat ze zelfs werd verdacht, hoewel waarschijnlijk ten onrechte, de 1830 pornografische roman “Exhibition of Female Flagellants” te hebben geschreven. Haar reputatie als expert in het gebruik van verschillende martelwerktuigen was zeer gewild bij de aristocratie van die tijd.
In een tijd waarin de rechten van vrouwen ernstig beperkt waren, was Theresa Berkley een baken van macht en controle. In plaats van haar invloed te gebruiken om prominente figuren bloot te stellen, koos ze ervoor hun geheimen te beschermen. Helaas werden haar memoires en de verzameling persoonlijke brieven van haar klanten, die fascinerende inzichten hadden kunnen bieden in de late 18de en 19de-eeuwse Engelse aristocratie, vernietigd. Tegenwoordig blijven er slechts fragmenten over van het intrigerende verhaal van Theresa Berkley, een vrouw die haar unieke vaardigheden durfde te gebruiken om te gedijen in een tijd waarin weinig vrouwen zo’n succes konden genieten.
Sources:
• Anil Aggrawal, Forensic and Medico-Legal Aspects of Sexual Crimes and Unusual Sexual Practices, CRC Press, 2008, p. 150
• Patricia J. Anderson, When Passion Reigned: sex and the Victorians, BasicBooks, 1995, p. 98
• Åke E. Andersson, Nils-Eric Sahlin, “The complexity of creativity”, Synthese library: studies in epistemology, logic, methodology, and philosophy of science v. 258, Springer, 1997, p. 59
• Iwan Bloch, The Sexual Life of Our Time in Its Relations to Modern Civilization, BiblioBazaar repr. 2009, p. 573
• Iwan Bloch, Sexual Life in England, Past and Present, F. Aldor, 1938, p. 353
• Bernhardt J. Hurwood, The Golden Age of Erotica, Sherbourne Press, 1965
• John K. Noyes, “The mastery of submission: inventions of masochism”, Cornell studies in the history of psychiatry, Cornell University Press, 1997, p. 12–14
• Mike Pentelow, Marsha Rowe, Characters of Fitzrovia, Chatto & Windus, 2001, p. 97
• Geoffrey Leslie Simons, A Place for Pleasure: the history of the brothel, Harwood-Smart Publishing, 1975, p. 52
• Autumn Stanley, Mothers and daughters of invention: notes for a revised history of technology, Volume 36″, Rutgers University Press, 1995, pp. 585–586
• Linnane, Fergus. Madams: Bawds & Brothel Keepers of London. The History Press, 24 October 2011.
• Mudge, Bradford Keyes. The Whore’s Story: Women, Pornography & the British Novel, 1684 – 1830. Oxford University Press, 2000.
• Nomis, Anne O. The History & Arts of the Dominatrix. Anna Nomis Ltd. 2013.
• Reyes, Heather (Ed). London. Oxygen Books, 2011.
• Teardrop, Destiny. Femdom Pioneer Theresa Berkley. Femdom Magazine, Issue 15, 25 April 2011.